มองผ่าน “การเมือง”
คอลัมน์ วิภาคแห่งวิพากษ์
หนังสือพิมพ์มติชน

ไม่ว่าจะเป็นเส้นทางความเป็นสื่อของ นายสมัคร สุนทรเวช ไม่ว่าจะเป็นเส้นทางความเป็นสื่อของ นายจักรภพ เพ็ญแข ล้วนน่าศึกษา

ศึกษาอย่างหยั่งไปในความแปรเปลี่ยน

แม้ว่า ณ วันนี้ นายสมัคร สุนทรเวช จะอ้างสถานะแห่งการเป็นคอลัมนิสต์ สถานะอันเป็นส่วนหนึ่งในพรมแดนแห่งความเป็นสื่อ

แต่ภายในบริบทแห่งข้ออ้างก็ต้องเติมคำว่า “เคย” ลงไปข้างหน้า

แม้ว่า ณ วันนี้ นายจักรภพ เพ็ญแข จะอ้างสถานะแห่งการเป็นพิธีการ สถานะแห่งการเป็นนักเขียน นักวิเคราะห์วิเทศกรณี โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การมีงานปรากฏอย่างสม่ำเสมอผ่านนิตยสาร “ประชาทรรศน์” รายสัปดาห์

กระนั้น ภายในบริบทแห่งข้ออ้างนี้ก็ต้องเติมคำว่า “เคย” ลงไปข้างหน้าด้วย

ถามว่าอะไรคือสันปันน้ำ ถามว่าอะไรคือเส้นแบ่งของความเป็นอดีต ของความเป็นปัจจุบันในสถานภาพแห่งความเป็นสื่อของทั้ง นายสมัคร สุนทรเวช และ นายจักรภพ เพ็ญแข อย่างเป็นรูปธรรมที่สุด

คำตอบอยู่ที่ตำแหน่ง คำตอบอยู่ที่สถานะทางการเมือง

พลันที่ นายสมัคร สุนทรเวช ได้รับเลือกเป็นสมาชิกสภาเทศบาลนครกรุงเทพมหานคร เมื่อ พ.ศ.2511

นายสมัคร สุนทรเวช ก็มิได้อยู่ในสถานะเดิมอีกต่อไป

สถานใหม่เป็นเครื่องเน้นย้ำยืนยันว่าเขาเป็นนักการเมือง สถานะเก่าอันเคยเป็นคอลัมนิสต์เสมอเป็นเพียงนั่งร้านให้กับสถานะใหม่

นามรูปแห่งความเป็น นายสมัคร สุนทรเวช ย่อมเป็นนามรูปใหม่

การเป็นคอลัมนิสต์ได้กลายเป็นส่วนหนึ่ง ทั้งยังเป็นส่วนหนึ่งอันดำรงสถานะเหมือนกับเป็นอาวุธและเครื่องมือเพื่อบรรลุเป้าหมายทางการเมือง

เช่นเดียวกับ ในกรณีของ นายจักรภพ เพ็ญแข

พลันที่เขาเป็นโฆษกให้กับรัฐบาล พลันที่เขาเป็นส่วนหนึ่งในแนวร่วมประชาชนต่อต้านเผด็จการ พลันที่เขาเข้าไปอยู่ในฐานะรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เขาย่อมมิได้เป็น นายจักรภพ เพ็ญแข คนเดิม

นามรูปแห่งความเป็น นายจักรภพ เพ็ญแข ย่อมเป็นนามรูปใหม่ และดำรงอยู่ในองค์ประกอบใหม่

การเลือกข้างของสื่อ คือ เหตุปัจจัยหนึ่งอันนำความเปลี่ยนแปลงให้เกิดขึ้น ไม่ว่าจะในกรณีของ นายสมัคร สุนทรเวช หรือ ในกรณีของ นายจักรภพ เพ็ญแข

พลันที่เลือกข้างและเป็นการเลือกข้างในพรมแดนแห่งการเมือง กรอบก็ขยายขึ้น

กรอบที่ขยายขึ้นทำให้บทบาทของความเป็นสื่อกลายเป็นองค์ประกอบหนึ่งภายในกระบวนการต่อสู้ใหญ่ทางการเมือง

โดยพื้นฐานจำเป็นต้องวิเคราะห์เนื้อหาการต่อสู้ เมื่อวิเคราะห์เนื้อหาก็นำไปสู่การกำหนดเป้าหมาย กำหนดแนวทาง ที่สำคัญเป็นอย่างมากก็คือ ความจำเป็นต้องแยกมิตร ความจำเป็นต้องแยกศัตรู

ยุทธวิธีก็คือ พยายามสามัคคีมิตรเพื่อไปทำลายศัตรู เพราะหากไม่ดำเนินการเช่นนี้ก็ยากยิ่งที่จะกำชัยได้ในทางยุทธศาสตร์

เมื่อได้ชัยชนะด่านที่แหลมคมเป็นอย่างมาก คือ ด่านแห่งรางวัลและเครื่องบรรณาการ

พลันที่คนคนนั้นน้อมกายเข้ารับรางวัลและเครื่องบรรณาการจากการสัประยุทธ์ทางการเมือง สถานะแห่งความเป็นสื่อก็จะขาดสะบั้น

สถานการณ์เนื่องแต่การเลือกตั้งทั่วไป สมัย 23 ธันวาคม 2550 เป็นเช่นนี้ สถานการณ์เนื่องแต่การรัฐประหารเมื่อวันที่ 19 กันยายน 2549 เป็นเช่นนี้

ไม่ว่าคนนั้นจะชื่อ นายจักรภพ เพ็ญแข ไม่ว่าคนนั้นจะชื่อ นายสมัคร สุนทรเวช

แต่ละสถานการณ์ทางการเมืองล้วนเลือกสรรและกลั่นกรองคน โดยเฉพาะอย่างยิ่งสื่อ

สถานการณ์ถามว่าสื่อจะยังดำรงอยู่ในสถานะแห่งความเป็นสื่ออยู่หรือไม่ สถานการณ์ถามว่าสื่อพร้อมจะก้าวไปยังอีกพรมแดนหนึ่งที่รออยู่หรือไม่

ตำแหน่งอันเป็นรางวัลและเครื่องบรรณาการคือ เส้นแบ่งและสันปันน้ำสำคัญ

ที่มา มติชน วันที่ 22 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 ปีที่ 31 ฉบับที่ 10940  หน้า 3